«ՏՐԱՄԱԴՐՎԱԾ ԵՆՔ ԽՈՐՀՐԴԱՐԱՆՈՒՄ ՈՒՆԵՆԱԼՈՒ ՄԵԾԱՄԱՍՆՈՒԹՅՈՒՆ»

Հայ ազգային կոնգրեսի հանրահավաքի հետաձգումը տարաբնույթ մեկնաբանությունների առիթ դարձավ: Փաստարկը, որ ընդդիմադիրները բերեցին (եղանակային անբարենպաստ պայմաններ), այնքան էլ հավաստի չթվաց: Տեսակետ հնչեց, թե ցուցակների կազմման հարցում կոնգրեսում կոնսենսուսի բացակայությունն է նման որոշման պատճառը, ինչպես նաև Հրազդանի քաղաքապետի ընտրությունների ելքը: Թե այս վարկածներից ո՞րն է ընկած հանրահավաքի հետաձգման հիմքում, փորձեցինք պարզել ՀԱԿ-ի ներկայացուցիչ ՎԱՀԱԳՆ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻՑ:

-Դրանք ընդամենը ենթադրություններ են,- ասաց պարոն Խաչատրյանը:- Իրականությանը չհամապատասխանող կարծիքներ են: Այն է, ինչ ասվել է, այսինքն` պաշտոնապես հայտարարվել: Ե՛վ եղանակային, և՛ տեղաշարժման խնդիրներ կան:
-Նման եղանակային պայմաններում ՀԱԿ-ը ժամանակին լա՜վ էլ հանրահավաքներ է անցկացրել:
-Ճիշտ եք, քաղաքական գործընթացների շրջանակում 2008-ին էլ, 2009-ին էլ եղել են:
-Ասել է՝ կոնգրեսը հրատապության խնդիր չունի՞:
-Ոչ:
-Հրազդանի քաղաքապետի ընտրությունների «վարկածը» դիտարկենք. տպավորություն ստեղծվեց, որ ՀԱԿ-ը պարտությունը «լռությամբ» տարավ: Ինչո՞ւ:
-«Լռություն» չէի ասի: Մենք քաղաքականության մեջ երբևիցե սին պատկերացումներով չենք ապրել: Քաղաքականությունը ռեալություն է սիրում: Մեր գնահատականներով` Հրազդանի ընտրություններն ընտրական գործընթացների ողջ պատկերը արտացոլեցին: Արդեն հայտարարել ենք, որ ժողովուրդը քվեարկել է փողի դիմաց, սակայն այդ փաստը չենք կարող ներկայացնել դատարան կամ ԿԸՀ: Պարզ է, չէ՞, որ ընդդիմությունը փող չի բաժանել: Այս ընտրակաշառքներն այսօրվա սոցիալ-տնտեսական քաղաքականության հետևանք են, որի հիմնական նպատակն է ունենալ քաղաքացի, որը բարոյապես, տնտեսապես, սոցիալապես ապահովված չլինի և կախում ունենա ամեն մի իշխանավորից, օլիգարխից:
-Իշխանության ներկայացուցիչները պնդում են, թե ֆիզիկապես անհնար էր այդքան մարդու ընտրակաշառք բաժանել:
-Ո՞նց կարող է իշխանությունը ճշմարտությունն ասել, ո՞նց կարող են ասել, որ կաշառք են բաժանել: Երբ պետբյուջեի չափ ստվերային բյուջե կա, որը գնում է այսօրվա իշխանավորների գրպանը, ո՞նց կարող են այդ գումարները չբավարարել: Դա առանձնապես մեծ գումար էլ չէ իրենց համար: Այսօր նրանք դարձել են շատ ցինիկ, անպատասխանատու, քանի որ ժողովրդի դիմադրությունն այն աստիճանի չէ, որ վախենան նրա կարծիքից, ուստի նման լկտի պահվածք են դրսևորում:
-Ինչո՞վ են պայմանավորված ժողովրդի նման պասիվությունը, հանդուրժողականությունը:
-Մարդկանց մի մասը, ով պայքարող է, հեռացել է երկրից. չեմ մեղադրում նրանց, քանի որ ֆիզիկական գոյության խնդիր կա: Մյուսներն էլ պիտի դուրս գան քրեականների դեմ, սակայն այս պայմաններում ոչ մեկն իրավունք չունի մարդկանցից պահանջել հերոս լինել: Որոշակի կարողություն ունեցողները լքել են երկիրը, իսկ ովքեր խեղճ են, հիվանդ, սոցիալապես անապահով, մնացել են երկրում, և նրանց վրա ճնշումներ գործադրելը շատ հեշտ է:
-Հնարավո՞ր է` Հրազդանի քաղաքապետի ընտրությունը ցատկահարթակ դառնա խորհրդարանական ընտրությունների համար:
-Հրազդանի ընտրությամբ չէ, որ ընտրություններ անցկացնելու այս մեխանիզմը գործի դրվեց, այդպես է դեռ 2002-ից: Այստեղ կա մի քանի հանգամանք. նախ` փողը, հետո էլ` իշխանությունն իր լծակների շնորհիվ գոյություն չունեցող կամ երկիրը լքած մարդկանցով քվեարկություն է կազմակերպել: Սա է պատճառը, որ չեն ցանկանում ցուցակները ներկայացնել:
-Պարոն Խաչատրյան, հակադարձ մեղադրանքների պակաս ևս չի զգացվում. այսօրվա իշխանավորներն էլ ընդգծում են, որ ընտրակեղծիքների, կաշառքների, ընտրական բոլոր արատավոր երևույթների հիմքերը դրվել են 90-ականներին, իմա՝ ներկայիս ընդդիմադիրների իշխանության տարիներին:
-Ի՞նչ կապ ունի, երբ է դա սկսվել: Դա դեմագոգիա է: Հիտլերն էլ է գերմանացի, բոլոր գերմանացիները Հիտլե՞ր պիտի լինեն: Չասե՞նք, որ այսօրվա ձյունը չի մաքրվում…
-Կարծիք կա, որ նման երևույթներից խոսելու բարոյական իրավունք չունեն այն մարդիկ, ովքեր ժամանակին այդ ամենի մեջ են եղել:
-Էդ որտե՞ղ է որոշված, թե ովքեր պիտի խոսեն: Այդպիսի օրենք կա՞: Գերմանիայում որոշված է, որ նացիզմի մասին չեն կարող խոսել, ուրեմն թող տղամարդ լինեն, որոշում կայացնեն: Սա ամենաթույլ պաշտպանվելու ձևն է, նշանակում է ուրիշ փաստարկ չունեն: Սկսվել է էն ժամանակ, է՜, հետո՞ ինչ:
-Անդրադառնանք նաև ՀԱԿ-ի ընտրացուցակին, որի շուրջ քննարկումների հեղեղ է: Կոնգրեսականները մշտապես նշում են, թե ցուցակ կազմելը հեշտ գործ չէ: Ո՞րն է այն հարցը կամ մոտեցումը, որի շուրջ փոխհամաձայնության դժվար է հասնել:
-Հավատացեք, արժանի մարդիկ շատ են: Ոչ թե պատճառն այն է, որ մարդիկ չկան, այլ հակառակը, շատ մարդիկ են արժանի պատգամավոր դառնալու: Հիմա դժվար է նրանց միջև ընտրություն անել:
-Ի՞նչ մոտեցմամբ պիտի առաջնորդվել:
-Բարդ է, դժվարանում եմ ինչ-որ չափորոշիչներ նշել:
-Կոնգրեսականներից ոմանք կարծում են, որ պիտի հաշվի առնել այս տարիներին յուրաքանչյուրի կատարած աշխատանքը:
-Ընդհանրապես ցանկացած գործի մեջ է այդպես, քաղաքականությունում ևս: Միշտ էլ մարդուն գնահատում են իր արածով ու չարածով, ամեն մեկն իր տեղն ունի: Քաղաքականությունում այլ գործոններ էլ կան՝ մարդու հեղինակությունը, ազդեցությունը, հասարակական ընդունելություն և այլն: Ցուցակը ձևի համար չի կազմվում, որ նայես` հիանաս կամ ոչ: Դրանով ներկայանում ես հանրությանը, ինչով պիտի քեզ ձայն տան: Շատ շատ հանգամանքներ կան: Այնպես չէ, որ ասեն` եթե հասակդ 1 մ 80 սմ է, քաշդ՝ 60 կգ, աչքերդ այս կամ այն գույնի, բերեք ընտրենք: Պարզապես չափազանցված հետաքրքրասիրություն, գնահատականներ կան ցուցակի առնչությամբ: Ինչ-որ մեկը նստում է, չափանիշներ որոշում ու նշում, թե կոնգրեսում այսպիսի մոտեցումներ կան:
-Անձամբ Դուք կարևորո՞ւմ եք՝ ովքե՞ր կլինեն առաջին եռյակում կամ հնգյակում:
-Բոլոր դեպքերում կարևոր են լինելու և՛ եռյակը, և՛ հնգյակը, և՛ տասը, քսանը, հարյուրը: Ինձ համար ողջ ցուցակն էլ կարևոր է:
-Ձեզ առաջին տասնյակում տեսնո՞ւմ եք:
-Ես չեմ ուզում ինքս ինձ գնահատական տալ: Դժվար է այս ամենում քո տեղը տեսնելը:
-Ամեն դեպքում, չե՞ք կարծում, որ ՀԱԿ-ից հեռացողներ, նեղացողներ անպայման կլինեն:
-Վերջին հաշվով, սա բաժանելու տեղ չէ` ինչ-որ բան քեզ հասա՞վ, թե՞ ոչ: Քաղաքական գործունեություն է:
-Այսուհանդերձ, ՀԱԿ-ը առաջիկա խորհրդարանում քանի՞ մանդատի հույս ունի:
-Հույսի խնդիր չկա: Տրամադրված ենք խորհրդարանում ունենալու մեծամասնություն, որոշում կայացնելու, քաղաքական համակարգը փոխելու, իշխանափոխություն իրականացնելու և, ամենակարևորը, Հայաստանում մթնոլորտ փոխելու հնարավորություն:
-Դա գործնականում իրականանալի՞ է:
-Միանշանակ։ Այլ տարբերակ չունենք: Ով չի ուզենա դա անել, մեկ ուրիշը կանի նրա փոխարեն: Այսօրվա իշխանավորները թող չմտածեն, որ միշտ են լինելու այդ աթոռներին:
Զրույցը՝ Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Մեկնաբանություններ